رجعت کنندگان
روایاتی که رجعت‌کنندگان را معرفی می‌کند به دو دسته تقسیم شده‌اند:
1. بعضی روایات به طور عموم دلالت می‌کند که تمام مؤمنان خالص (زن و مرد) و کفار معاند (زن و مرد) که در طول تاریخ در روی زمین زندگی کرده‌اند، برمی‌گردند. امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «همانا رجعت، عمومی نیست؛ بلکه خصوصی است، برنمی‌گردند مگر مؤمنان محض و کفار محض.»[52]
2.بعضی از روایات، رجعت‌کنندگان را با اسم و مشخصات معرفی می‌کند:
الف) مردان
می توان مردان مورد اشاره در روایات را به سه دسته کلی تقسیم کرد:
1. پیامبران گذشته:
امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه 81 آل عمران می‌فرماید: «خداوند هیچ پیامبری را از آدم تا سایر انبیا مبعوث نکرد، جز آن‌که به دنیا بازگشته و رسول‌خدا صل الله علیه و آله و سلم و امیرالمؤمنین علیه السلام را یاری خواهند کرد.»[53]
2. پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و سلم و امامان علیهم السلام
ابو خالد کابلی از امام سجاد علیه السلام نقل می‌کند که آن حضرت در تفسیر آیة 85 سوره قصص[54] چنین فرمود: «پیامبر صل الله علیه و آله و سلم و امیرالمؤمنین علیه السلام و امامان علیهم السلام به سوی شما باز می‌گردند. »[55]
3. مؤمنان
از امام صادق علیه السلام روایتی نقل شده است که به شیعیان راستین خود چنین فرمود:
... تا این‌که قائم ما اهل‌بیت قیام می‌کند. در آن هنگام، خداوند، آنان را مبعوث خواهد کرد و آنها، گروه گروه لبیک گویان به حضرتش ملحق می‌شوند…[56]
ب: زنان
گروهی از یاوران حضرت بقیة‌الله عجل الله تعالی فرجه الشریف زنانی هستند که خدا به برکت ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف آنها را زنده خواهد کرد و بار دیگر به دنیا رجعت خواهند نمود. در روایات، به دو گونه به این افراد اشاره شده است
1
.عام
در روایات، رجعت ویژه زن یا مرد نیست و فقط به مؤمن محض و کافر محض اشاره شده است؛ یعنی هم زن مؤمن و هم زن کافر در زمان ظهور مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف رجعت می‌کنند، تا زنان مؤمن، طعم شیرین و لذّت انجام وعدة الهی را بچشند و در رکاب حضرت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و امامان معصوم علیهم السلام به خدمت بپردازند و زنان کافر هم کیفر دنیایی گناه و عملکرد خود را ببینند و به عذاب الهی برسند.
2. خاص
گروهی از زنان هستند که علاوه بر اخبار عمومی، در برخی اخبار، به نام آنان هم اشاره شده است. این روایات معتبر دربارة زنان، بسیار اندک است.
الف) زنان مؤمن
در منابع معتبر اسلام، نام سیزده زن یاد می‌شود که به هنگام ظهور قائم آل محمد صل الله علیه و آله و سلم زنده خواهند شد و در لشکر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف به مداوای مجروحان جنگی و پرستاری بیماران خواهند پرداخت.
مفضل بن عمر از امام صادق علیه السلام نقل می‌کند که فرمود:
«همراه قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف سیزده زن خواهند بود». گفتم: «آنها را برای چه کاری می‌خواهد؟» فرمود: «برای مداوای مجروحان و رسیدگی به مریض‌ها؛ همان‌گونه که وقتی همراه پیامبر صل الله علیه و آله و سلم بودند چنین می‌کردند». عرض کردم: «نام آنها را بفرمایید» فرمود: «قنواء دختر رشید هجری، ام ایمن، حبابه والبیّه، سمیه مادر عمار بن یاسر، زبیده، ام خالد احمسیه، ام سعید حنفیّه، صبانه ماشطه و ام خالد جهنیّه. [57]
در این روایات، امام صادق علیه السلام از آن سیزده زن فقط نام نه نفر را یاد می‌کند. در کتاب خصایص فاطمی به نسیبه دختر کعب مازنیه نیز اشاره شده است[58].
در کتاب منتخب البصائر از دو زن به نام «تیره» و «أحبشیه» نام می‌برد[59] . این افراد، هر کدام در بُعدی و بیشتردر بُعدِ جهاد با دشمنان خدا، از خود شایستگی‌هایی نشان داده‌اند. برخی از آنان ـ هم‌چون «صیانه» ـ مادر چند شهید بوده و خود نیز با وضعی جانسوز به شهادت رسید. برخی دیگر چون سمیّه، در راه دفاع از عقیدة اسلامی خود، سخت‌ترین شکنجه‌ها را تحمل نموده و تا پای جان از عقیدة خود دفاع کرده‌اند.
ام‌خالد نیز نعمت تندرستی پیکر را برای حفظ اسلام استفاده کرد و جانباز شد. برخی دیگر، همانند زبیده کسانی بودند که زرق و برق دنیا، هرگز آنان را از اسلام باز نداشت و از آن امکانات در راه عقیده خود استفاده کرده و در مراسم حج که یکی از ارکان دین است به کار بردند. بعضی، افتخار دایگی رهبر امت را داشتند و خود نیز از معنویات زیادی برخوردار بودند و بعضی دیگر، از خانوادة شهیدانی بودند که خود، پیکر نیمه‌جان فرزندان‌شان را حمل کردند. آنان، کسانی هستند که با انجام رشادت‌ها ثابت کردند که می‌توانند گوشه‌ای از بار سنگین حکومت جهانی اسلام را بردوش گیرند.
همة این دلایل، ما را به راز تصریح امام صادق علیه السلام به نام این نه نفر آگاه می‌کند. [80]